Bitomaty w Hiszpanii: przekrój rynku bitomatów w kraju

Rys historyczny

Królestwo Hiszpanii swoim obecnym kształtem i historią sięga czasów wczesnej nowożytności. W 1492 udało się wyprzeć Arabów z Półwyspu po prawie 800 latach rekonkwisty, czyli walki z muzułmańskim najeźdźcą, a także pod wpływem Izabeli Kastylijskiej i Ferdynanda Aragońskiego zjednoczyć państwo poprzez ich małżeństwo. Wcześniejsza historia jednakże jest bardzo bogata, w czasach starożytnych Półwysep zamieszkiwali Iberowie (to im zawdzięczamy nazwę półwyspu), Celtowie a także Baskowie, których pochodzenie stanowi do dzisiaj jedną z największych antropologicznych zagadek. Warto pamiętać, że Baskowie zamieszkują Hiszpanię po dzień dzisiejszy i posługują się zupełnie innym językiem, któremu najbliżej jest do języków kaukaskich (m.in. gruzińskiego). Posiadają własną kulturę i mają bardzo duże poczucie odrębności, co często manifestują na stadionach piłkarskich, a do niedawna poprzez także niepopularną działalność organizacji Euskadi Ta Askatasuna (ETA), która walczyła o baskijską niepodległość metodami terrorystycznymi. 

W starożytności z biegiem czasu na Półwysep Iberyjski zaczęły przybywać potężniejsze cywilizacje - Fenicjanie, którzy osiedlili się na południowym wybrzeżu, Grecy - na wschodnim wybrzeżu i w końcu Rzymianie, którzy w wyniku zwycięstwa w II wojnie punickiej dokonali podboju Półwyspu za sprawą Scypiona Afrykańskiego. Okres rzymskiego panowania to czas tzw. romanizacji, której skutkiem jest także to, że język hiszpański należy do grupy języków romańskich. Po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego m.in. wskutek najazdów barbarzyńskich, Półwysep przeszedł pod panowanie jednego z barbarzyńskich ludów - Wizygotów. Przyjęli rzymski dorobek w kulturze, lecz ich panowanie trwało tylko dwa wieki, ze względu na wielką arabską inwazję.
Czasy arabskie wywarły ogromny wpływ na to jak dzisiaj wygląda Hiszpania, a zwłaszcza jej południowa część - Andaluzja. Jednak pod koniec XV wieku, kiedy już Portugalia pływała po morzach i oceanach, także Hiszpania postanowiła rozpocząć poszukiwania złota, przypraw i innych kosztowności. Tak rozpoczęła się epoka odkryć geograficznych, którą dla Hiszpanii zapoczątkował w 1492 Krzysztof Kolumb. Przez następne 200 lat panowania Habsburgów Hiszpania stała się jednym z większych imperiów kolonialnych w historii świata. Mówiło się o Hiszpanii jako państwie nad którym nigdy nie zachodzi Słońce - hiszpańska flaga powiewała na Filipinach, w obu Amerykach, a także w Gwinei Równikowej i na Saharze. Poprzez 40-letnią unię personalną z Portugalią z końca XVI wieku Hiszpania także panowała nad wybrzeżem całej Afryki, Indii a także nad Brazylią. Dopiero XVIII wiek i panowanie dynastii Burbonów położyło kres hiszpańskiej potędze. Kolonie amerykańskie - od Argentyny aż po Meksyk w latach 1811-1821 ogłaszały niepodległość pod dowództwem charakterystycznych wyzwolicieli (Libertadores) takich jak Simon Bolivar czy Jose de San Martin. 

Pod koniec XIX wieku Hiszpania utraciła w wyniku wojny ze Stanami Zjednoczonymi ostatnie kolonie - Portoryko, Filipiny oraz Kubę. Król Alfonso XII zdecydował się poszukiwać nowych terytoriów w Afryce i poprzez aneksję Północnego Maroka wywołał trwające 20 lat powstanie Rifenów. Ostatecznie Maroko Hiszpańskie pozostało przy koronie Burbonów do 1956 roku. Przez II Wojną Światową władzę w kraju przejął Francisco Franco, który pokonał zwolenników Republiki i rozpoczął rządy autorytarne. W tym czasie Hiszpania była dyktaturą wojskową, bez króla, bo ten został obalony jeszcze w 1931 kiedy Republikanie zwyciężyli w wyborach. Obecne granice Hiszpanii ukształtowały się właśnie w okresie frankistowskim - wtedy Sahara Zachodnia została włączona do Maroka oraz za niepodległością opowiedziała się Gwinea Równikowa. Hiszpania jest dzisiaj członkiem NATO, Unii Europejskiej, a także należy do Strefy Schengen. Przy władze są obecnie socjaliści z Pedro Sanchezem na czele. 
‍
Podczas gdy historia i geografia Hiszpanii są fascynujące, równie intrygujące jest rozwój kryptowalut w Polsce. Dla tych, którzy są zainteresowani tym, jak wypłacić bitcoin krok po kroku, ten poradnik będzie niezwykle pomocny.

Podział administracyjny Hiszpanii

Hiszpania jest podzielona na 17 wspólnot autonomicznych (Comunidades Autónomas): od północnego zachodu: Galicja, Asturias, Kantabria, Kraj Basków, La Rioja, Nawarra, Aragonia, Katalonia, Walencja, Murcja, Kastylia i Leon, Kastylia La Mancha, Madryt, Extremadura, Andaluzja, wyspy Baleary oraz Wyspy Kanaryjskie. Dodatkowo w Afryce pozostałością po czasach kolonialnych są dwa miasta autonomiczne: Ceuta i Melilla. W związku z problemem jaki miał miejsce w demokratycznej Hiszpanii po 1975 roku, czyli ogromnych ruchach separatystycznych (zwłaszcza w Katalonii oraz Baskonii) postanowiono w świetle konstytucji z 1978 r., że każdy region będzie miał autonomię. Miało to zapobiec dążeniom tych dwóch regionów do niepodległości. Oczywiście niektóre rzeczy (chociażby kwestie podatkowe) są inaczej zorganizowane w tych dwóch regionach, z korzyścią dla nich.

Analogicznie do sytuacji separatystycznych w Hiszpanii, w świecie kryptowalut także zdarzają się sytuacje kryzysowe. Jeśli otrzymałeś mail z szantażem związanym z bitcoinem, warto wiedzieć, co robić.

Wynika to z tego, że zarówno Katalonia, jak i Kraj Basków stanowią jedne z najważniejszych źródeł dochodów państwa, o czym świadczą dane PKB w 2020, gdzie najbogatszą wspólnotą jest Madryt, drugą Kraj Basków, trzecią Nawarra (która przez część Basków także jest uważana za część Kraju Basków - Baskowie za “Baskonię” uważają 7 prowincji - 3 z Kraju Basków, 4 jest Nawarra, a pozostałe trzy leżą po stronie Francji. Tam historycznie było Królestwo Nawarry, które było państwem Basków), a czwartą Katalonia. Piąta Aragonia także historycznie powiązana jest z Katalonią, gdyż przez setki lat obie wspólnoty wchodziły w skład Królestwa Aragonii - potężnego średniowiecznego morskiego państwa. Co ciekawe, prowincje baskijskie swoje specjalne przywileje zawdzięczają także jeszcze dzięki prawu średniowiecznemu - tzw. fueros, kiedy to włączając hiszpańską część Królestwa Nawarry król Kastylii postanowił nadać specjalne przywileje gospodarcze, aby nie wzbudzać buntów wśród odmiennych Basków. W Hiszpanii ogólnie widać podobne zjawisko co we Włoszech - podział na bogatą północ i biedne południe. Do najbiedniejszych wspólnot należą Kanary, Andaluzja, Extremadura, Kastylia La Mancha i Murcja. 

Oczywiście podział na wspólnoty autonomiczne to nie podział ostateczny, kolejną jednostką administracyjną są prowincje. Prowincji jest dokładnie tyle, ile stanów amerykańskich - 50. Ich podział prezentuje poniższa mapa:

Do najbogatszych prowincji należą te z wielkimi miastami: Madryt, Barcelona, Walencja, Sewilla, ale także mniejsze Alicante, Bizkaia (ze stolicą w Bilbao - stolica Kraju Basków) czy Baleary. Na liście największych miast kraju są oprócz wielkiej czwórki: Zaragoza, Malaga, Murcja, Palma na Majorce, Las Palmas de Gran Canaria czy owe Bilbao. Hiszpanię zamieszkuje 48 mln ludzi (spis z stycznia 2023 r., dla porównania Polskę 37 mln). Najniżej w hierarchii są municypia czyli gminy, aczkolwiek często municipio jest także synonimem miasta. W stolicy Hiszpanii Madrycie mieszka ponad 3 mln ludzi, w drugiej Barcelonie 1,6 mln, a w trzeciej Walencji prawie 800 tys. osób. 
‍
Tak jak Hiszpania posiada bogatą sieć miast i prowincji, Polska rozwija sieć bitomatów. Jeśli jesteś ciekaw opłat, prowizji oraz cen za korzystanie z bitomatów w Polsce, ta strona dostarczy odpowiedzi na Twoje pytania.

Język hiszpański. Czy aby na pewno?

Do pełni zrozumienia Hiszpanii warto wiedzieć także o różnicach regionalnych. Pozornie Hiszpanie nie komunikują się sobą językiem hiszpańskim tylko kastylijskim. Jest to język charakterystyczny dla historycznej Kastylii, czyli centralnej części Półwyspu oraz dla Andaluzji, gdzie w czasach średniowiecznych miało miejsce panowanie arabskie. Bardzo dużo arabizmów do dnia dzisiejszego jest obecnych w języku hiszpańskim/kastylijskim, a przez to także weszły do pozostałych języków europejskich - chociażby słowo alkohol. Osoby uczące się języka hiszpańskiego w zdecydowanej większości przypadków uczą się wariantu kastylijskiego, a jeszcze konkretniej madryckiego, czyli takiego który bez problemu zostanie zrozumiany w stolicy Hiszpanii. Wyprawy na dalsze krańce państwa (o Ameryce nie wspomnę) mogą wiązać się z dużymi problemami komunikacyjnymi. Dla Polaka posługującego się kastylijskim może być trudne zrozumienie Gallego (tak się określa mieszkańców Galicji, po polsku Galicyjczyk jest raczej kojarzony z mieszkańcem dawnego zaboru austriackiego - obecnej Małopolski i Podkarpacia, gdzie znajdowała się Galicja zarządzana przez Austriaków) nawet jeśli posługuje się hiszpańskim kastylijskim. 

‍

Galicyjska odmiana hiszpańskiego jest bardzo zbliżona do języka portugalskiego, czego elementem jest słynne “szeleszczenie” (coś na wzór nazwiska trenera reprezentacji Polski - Santos powinno się przeczytać jako “Szantosz”). Język asturiański to w pewnym sensie język starohiszpański tylko żywy (czyli tak jakby w którym z regionów Polski dalej posługiwano się polszczyzną rodem z “Krzyżaków” Sienkiewicza). Język baskijski jest reliktem na skalę światową i nawet naukowcom ciężko zrozumieć jego fenomen. Oczywiście, chyba nie jest zdziwieniem że nie ma jednego języka baskijskiego tylko wiele różnych jego wariantów i w każdej z “siedmiu prowincji” posługują się własną wersją tego języka. Język baskijski w ostatnich 20 latach z powrotem wrócił do łask i można w szkolnictwie regionalnym zauważyć ciekawy trent iż młodzież bardzo chętnie uczęszcza na lekcje tego języka (zjawisko zgoła odmienne np. na Wyspach Brytyjskich). Obecnie najpopularniejszy jest w dwóch prowincjach - Bizkai i Gipuzkoa (Bilbao i San Sebastián). Języki aragoński, kataloński i walencjański są do siebie bardzo zbliżone i pochodzą od jednego języka, którym posługiwano się w średniowiecznym Królestwie Aragonii. Obecnie ze względu na pozycję Katalonii, ale także na popularność katalońskiego klubu FC Barcelona to język kataloński z tych ma najsilniejszą pozycję i Katalończycy pozostałe warianty uważają po prostu za język kataloński. W Walencji czy w Alicante dumny mieszkaniec bardzo by się obraził za takie stwierdzenie gdyż on nie mówi catalan tylko valenciano. Na Balearach posługują się rzeczywiście wariantem języka katalońskiego i bez problemu mieszkaniec Barcelony z rodakiem z La Palmy się porozumie.

Ostatnią kwestią jest sprawa Wysp Kanaryjskich - mieszkańcy tych siedmiu wysp posługują się wariantem andaluzyjskim (czyli południową odmianą języka kastylijskiego) co wynikało z historii odkryć geograficznych. Podobnie z resztą jest w wielu odmianach języków latynoamerykańskich, gdzie mieszkańcy posługują się hiszpańskim najbardziej zbliżonym w hiszpańskiej wersji do andaluzyjskiego. Wyspy zasiedlało przed czasami kolonizatorskimi plemię Guanczów, które posługiwało się językiem zbliżonym do języków berberyjskich - dlatego podróżni odwiedzający wyspy mogą się zastanawiać co znaczą niektóre słowa, które na Półwyspie Iberyjskim używane nie są. Są też pewne różnice gramatyczne, np. nie używają czasu Preterito Perfecto (odpowiednik ang. present perfect) tylko w jego miejsce czasu Preterito Indefinido (Past Simple), co na Półwyspie nie ma miejsca. 

Jak to się wszystko ma do bitomatów?

To jest bardzo dobre pytanie, na które ciężko jednoznacznie odpowiedzieć. Patrząc na dane sucho statystyczne z procentowego obrotu za ostatni miesiąc można zauważyć prostą analogię:

‍
Duże miasta - większe zyski

Zdecydowanie największe udziały generują bitomaty w Barcelonie, Walencji, Alicante, Maladze, Madrycie czy Zaragozie. W przypadku Barcelony warto zauważyć, że wszystkie cztery bitomaty, które znajdują się stricte w mieście a nie na jego obrzeżach (Sabadell, Viladecans i Badalona) wygenerowały razem 25% zysku z całej Hiszpanii.

‍

‍

Dla porównania Madryt miał dwa razy mniejszy obrót. Dlaczego? Być może wpływ na to mają lokalizacje, gdyż bitomaty znajdują się poza historycznym centrum miasta (w Barcelonie bitomat na Carrer de Bordeus który sam wygenerował 7,5% znajduje się obok Stadionu Barcelony i bardzo blisko centrum, a bitomat w samym centrum stolicy Katalonii na Carrer de Tordera wygenerował 5% - oczywiście są odstępstwa od reguły jak to, że bitomat na Carrer de Pardo jest w dzielnicy przemysłowej praktycznie na obrzeżu miasta - być może wypłacała tam “gruba ryba”), ale za pewne też kwestie promocji - dużo większy nacisk kładziemy w ostatnim półroczu na Barcelonę niż na Madryt. 

‍
W świecie kryptowalut, podobnie jak w prawdziwym życiu, istnieją oszustwa. Zastanawiasz się jak oszukać kobiety na bitomacie? Oto historia o "Tinder swindler" w świecie krypto.

Biedne prowincje - małe zyski

Analogia występuje w zestawieniu najmniejszych udziałów - prowincje powszechnie uważane za najbiedniejsze w kraju generują mniejsze przychody. Przykładowo Extremadura (Badajoz) pomimo położenia blisko granicy z Portugalią, gdzie bitomatów nie ma, nie pełni roli bitomatu w Słubicach, szturmowanego przez klientów zza drugiej strony granicy. Podobnie ma się sytuacja na Wyspach Kanaryjskich, które pomimo popularności turystycznej wcale nie przynoszą zysków (same są biednym regionem pomimo rozwiniętej turystyki, którą zasadniczo można ze względów klimatycznych prowadzić cały rok). Dużo lepiej sytuacja wygląda na Balearach, gdzie trzy bitomaty wygenerowały obrót 7%. 

Stan na 7 lipca jest taki, że w Hiszpanii znajduje się 48 bitomatów, jedynymi wspólnotami autonomicznymi pozbawionymi bitomatu są Asturias (Gijon, Oviedo), Kantabria (Santander), Navarra (Pampeluna) oraz Kastylia La Mancha. W pierwszych trzech ze względu na zamożność tych prowincji (zwłaszcza Nawarry) warto byłoby rozważyć poszukiwania możliwości instalacji bitomatów. W Kastylii La Manchy jedynym w miarę sensownym miejscem może wydawać się Albacete znajdujące się mniej więcej w połowie drogi między Madrytem a Alicante (co ciekawe na twitterze, pojawiali się klienci, którzy pytali akurat o tą konkretną lokalizację, jest to może jakiś trop), jest to też największe miasto prowincji (180 tys. ludzi, prawie dwa razy więcej co druga Guadalajara). 

Z dużych miast w których nie ma bitomatów warto byłoby rozważyć m.in. Valladolid - największe miasto Leonu w samym sercu Kastylii i Leonu (gdzie bitomat był, ale w Zaratan, na obrzeżu miasta), Gijón - największe miasto Asturii, Santiago de Compostela - cel wypraw pielgrzymów z całej Europy, a także wspomniane Santander i Pampelunę. Innych nowych miejsc sensownych za bardzo nie widzę. Na pewno warto pomyśleć o poszukiwaniu lokalizacji w centrum Madrytu, gdyż jest spora szansa moim zdaniem na duże zyski przy dobrze zorganizowanej promocji. 

‍

‍